Ders 01: İleri Sismoloji

0:0:0.0 --> 0:0:27.630
Ali Osman Öncel
Evet, öncelikle bu dönem ilk dersimizi yapıyoruz. Gerçekten bu ders özel ve önemli bir ders. Çünkü ülkemizde büyük bir deprem meydana geldi. Depremden sonra ilk ders nasıl yapılmalı ile ilgili eğitimler veriliyor. Maalesef bu eğitime ben katılmadım. Depremden sonra ne söylenmeli bilemiyorum ama ülkemizin bir tarafında gerçekten önemli kayıplar oldu.

0:0:28.280 --> 0:0:36.680
Ali Osman Öncel
Önemli yıkımlar oldu. Bu nedenle de hepimiz üzgünüz. Gerçekten bir parçamız yıkıldı bir parçamız.

0:0:37.950 --> 0:0:41.480
Ali Osman Öncel
Acılar çekiyor, o nedenle de.

0:0:41.700 --> 0:0:44.580
Ali Osman Öncel
Zor zamanda aslında yer birimlerinin.

0:0:45.310 --> 0:0:48.260
Ali Osman Öncel
Yapı birimlerinin ve depreme dayanıklı.

0:0:49.0 --> 0:1:0.790
Ali Osman Öncel
Proje mühendislerinin ne kadar önemli olduğu ortaya çıkıyor. Tabii ki bu yıkılan binaların yapılmasında mimar mühendis, yapı derecesi.

0:1:1.760 --> 0:1:5.240
Ali Osman Öncel
Ve bu yapılara izin veren il yöneticileri.

0:1:5.970 --> 0:1:22.910
Ali Osman Öncel
Tabii ki sorumlu olabilir, bununla ilgili araştırmalar yapılıyor, ilgili sorumlular bulunmaya çalışılıyor. Fakat bu sorumluların bulunması, yakalanması, cezalandırılması maalesef ölen insanlarımıza geri getirmeyecek.

0:1:23.720 --> 0:1:28.700
Ali Osman Öncel
Hıı bu nedenle de gerçekten bu tür depremler.

0:1:29.650 --> 0:1:57.140
Ali Osman Öncel
Olmadan önce aslında bu tür yer ve yapı denetiminin yapılması gerekiyor. Yıkılacak binaların önceden tespiti mümkün. Mesela istanbul'da 6 ilçede 150.000 bina incelendi. Yıllar önce 40.000 bina yıkılacak diye yöneticileri rapor edildi. Tabii ki yöneticiler elinde bu tür yıkılacak binaların raporu varken.

0:1:57.920 --> 0:2:12.350
Ali Osman Öncel
Üstüne düşen sorumlulukları yapmazsa ve bu deprem tabii ki maraş'ta başladı. Hatay'da devam ediyor. Dün niğde'de devam etti. Bugün malatya'da devam etti. Yayılıyor büyük bir enerji.

0:2:13.90 --> 0:2:19.220
Ali Osman Öncel
Dünyada etkisini gösteriyor. Ülkemizde de etkisini gösteriyor. Bu nedenle de gerçekte.

0:2:19.970 --> 0:2:41.620
Ali Osman Öncel
Deprem sonrası yıkılacak binaların adres adres bilgileri önünde olan yöneticiler, depremden önce sorumluluklarını yerine getirmediği zaman insanlarımız deprem sonrası ölecek. O nedenle de gerçekte bu bilgi ellerinde olan tüm yöneticileri.

0:2:42.420 --> 0:2:47.930
Ali Osman Öncel
Ellerinde hani geleni yapmaya davet ediyoruz, insanlarımızın binaların altında.

0:2:48.870 --> 0:3:18.450
Ali Osman Öncel
Kaldıktan sonra çıkarmak değil o binalar yıkılmadan önce o binalardan onları çıkarmak önemli. Daha güvenli yerlere yapılara taşımak önemli. Önemli olan enkaz altından kurtarmak değil. Önemli olan insanlar enkaz altında kalmasın diye binalar ve şehirler enkaza dönmeden önce çalışmalar yapmak. Evet. Hande sen ne diyorsun? Belki depremden sonra ilk derste.

0:3:18.810 --> 0:3:22.750
Ali Osman Öncel
Seni de görüşlerini almamız gerekir. Sen de bir harita mühendisin.

0:3:23.650 --> 0:3:28.830
Ali Osman Öncel
Eee ne düşünüyorsun? Kısa bir senden de görüş alıp dersimize devam edelim.

0:3:30.180 --> 0:3:41.940
Hande Cagatay
Hocam ben çok üzüldüm. Zaten ilk duyduğumda hani pek kendime gelemedim. Bir kaç gün arkadaşlarıma falan ulaşmaya çalıştım. Öne allah'a şükür ben herkese ulaşabildim.

0:3:42.690 --> 0:3:49.930
Hande Cagatay
Aksi bir durum olmadı ama hani kendi mesela sadece şanslı sayıyorum. Ulaşabildiğim için başka hiçbir şey.

0:3:51.960 --> 0:3:53.350
Ali Osman Öncel
Evet bir.

0:3:52.610 --> 0:3:53.770
Hande Cagatay
Sevinemiyorum bile.

0:3:54.260 --> 0:3:58.10
Ali Osman Öncel
Evet, büyük geçmiş olsun gerçekten denilecek söz yok.

0:3:59.310 --> 0:4:11.790
Ali Osman Öncel
Önemli olan tabii şu anda sokakta insanlar var, karla kışla, doğayla iklimle mücadele eden sokakta insanların da tabii ki.

0:4:13.90 --> 0:4:16.990
Ali Osman Öncel
Ortamdaki soğuk hava koşullarına karşı.

0:4:17.660 --> 0:4:22.40
Ali Osman Öncel
Devam etmeleri noktasında gerçekten çok önemli.

0:4:22.750 --> 0:4:28.990
Ali Osman Öncel
Sorumluluklar düşüyor, yönetenlere ve milletimize, onlar da onarım.

0:4:29.760 --> 0:4:31.860
Ali Osman Öncel
Tez zamanda normale dönerler.

0:4:33.70 --> 0:4:41.0
Ali Osman Öncel
Allah ölmüşlerimize rahmet eylesin. Evet, dersimizin de temeli ileri sistemi olacağı aslında sis modacı.

0:4:42.10 --> 0:4:46.740
Ali Osman Öncel
Deprem bilimi demek çalıştığım ana bilim dalının adı sis mi olacağım?

0:4:47.460 --> 0:4:56.630
Ali Osman Öncel
Tabii fazla ileri gitmemiz durumu olabilir. Gitmeme durumumuz olabilir. Bu ders alan öğrencinin durumuna göre.

0:4:57.390 --> 0:5:4.560
Ali Osman Öncel
Biraz ileri biraz geri artık orta noktasını bulacağız. O nedenle de sismoloji yani deprem bilimiyle ilgili.

0:5:16.910 --> 0:5:18.860
Hande Cagatay
Hı hı.

0:5:5.520 --> 0:5:21.770
Ali Osman Öncel
Bu ders kapsamında kısa öz anlaşılır, fazla detaya girmeden ve bu dersi devam ettirmeye çalışacağız. Tabii ki bölgemizin bir tarafına depremler meydana geliyor. O bölgede ortaya çıkan yeni bilgiler.

0:5:22.790 --> 0:5:47.270
Ali Osman Öncel
Daha önce yapılmış çalışmalar ışığında acaba bu büyük deprem öncesinde sis modacı olarak yapılan çalışmalar neydi? Bu depremden sonra yapılan çalışmalar ne ya da yapılması gerekli olanlar ne ders kapsamında hem gözden geçireceğiz hem de bu derste özelinde de biraz sismoloji çerçevesinde düşünmeye.

0:5:48.520 --> 0:6:6.560
Ali Osman Öncel
Handeyle birlikte çalışacağız. Umarım yararlı olur. Bu dersi kayıt olarak alıyorum. Daha sonra youtube kanalıma yüklüyorum isteyen istediği kadar seyredebiliyor. Tabii ki benim de bir öğretim üyesi olarak yapabileceğim. Bu iyi ders hazırlamak, ders iyi sunmak ve bu dersi.

0:6:7.380 --> 0:6:24.860
Ali Osman Öncel
Almayan ya da alacak durumu olmayan kayıtları resmi öğrenci statüsünde olmayan ama bilgiye meraklı insanlara da ulaştırmak. Bu konuda Hande ile birlikte çalışacağız. Umarım yararlıdır. Hande'yi soruları önemli çünkü o ne kadar anlarsa.

0:6:25.590 --> 0:6:43.500
Ali Osman Öncel
Bende o kadar iyi anlatabildim diyeceğim. O ne kadar anlamazsa ben de o kadar iyi anlatamadım diyeceğim. Karşılıklı biterse yapacağız. Evet, bu ders kapsamında bakalım. Bir sonraki slaytta ne var? Öncelikle ileri siz modacı dersini istanbul teknik Üniversitesinde.

0:6:42.270 --> 0:6:43.580
Hande Cagatay
M.

0:6:44.810 --> 0:6:55.190
Ali Osman Öncel
Almıştım. Hangi dönemde almıştım bakayım. Evet, yüksek lisansı tarzı olarak istanbul üniversitesi'nde yüksek lisansa başladığımda.

0:6:56.130 --> 0:7:15.590
Ali Osman Öncel
Bu dersi aldım. Istanbul teknik üniversitesi'nde öğrenci olarak aldım. Dersi o zaman tabii ki türkiye'de jeofizik mühendisliğini kurucusu olan Kazım ergin hoca veriyordu. Ders ingilizceydi ilk defa hayatımda yer bilimleri ile ilgili bir ingilizce dersi aldım.

0:7:16.390 --> 0:7:29.650
Ali Osman Öncel
Tabii, bunun da nedeni özellikle ingilizce bilmem dedi. Ama daha önce böyle bir teknik ders almadığım için oldukça zorlandım diyebilirim. Çünkü teknik ingilizce genel ingilizceden çok farklı.

0:7:30.590 --> 0:7:36.460
Ali Osman Öncel
Tabii hocamız gerçekten çok değerli bir hocamızdı.

0:7:37.200 --> 0:7:43.70
Ali Osman Öncel
Ders kapsamında vermiş olduğu ödevleri ancak bir haftada tamamlayabiliyor. Dum.

0:7:52.80 --> 0:7:53.720
Hande Cagatay
Hı.

0:7:44.130 --> 0:7:57.790
Ali Osman Öncel
Daha önce böyle kapsamlı detaylı bir ödev almamıştım. Ödevleri aldıktan sonra bir sonraki ders ödevlerin düzeltilmiş haliyle bana teslim edilmesi şeklinde oluyordu.

0:7:58.490 --> 0:8:6.980
Ali Osman Öncel
Aslında kendisini örnek almaya çalışıyorum. Yani öğrenci ödev veriyorum. Aldığı ben ödevler gelince.

0:8:7.740 --> 0:8:42.640
Ali Osman Öncel
Dönücü düzeltmeye çalışıyorum. Onlara gerçekten eksikleri ilaveleri yapmaya çalışıyorum. Aslında türkiye'de eğitim vermemde benim üzerimden büyük etkisi olan hocalarımın başında geliyor. Genel anlamda öğrencilere tabii ödevler veriliyor. Öğrenciler çalışıyor, çalışıyor. Sonunda bir nokta bile bir dönüş olmuyor. Burada öğrencilerin motivasyonu tabii ki düşürüyor. Bu da öğretim kalitesini, eğitim kalitesini geri dönüşü olmayan bir eğitim mı?

0:8:42.750 --> 0:8:57.900
Ali Osman Öncel
Deri olduğu için de pek verimli hale getirmiyor. O nedenle de hocamız tabii ki Kaliforniya teknoloji of enstitüde doktorasını yapan matematikte doktora yapan bir hocamızdı. Ama solukta dersini geçtiğim için mutluyum. Belki onun dersini geçtiğim için.

0:8:58.640 --> 0:9:3.50
Ali Osman Öncel
Önümde asistanlık pozisyon açıldı, çünkü onu dersini.

0:9:3.820 --> 0:9:4.360
Ali Osman Öncel
Aldım.

0:9:5.40 --> 0:9:18.680
Ali Osman Öncel
Ve geçtim hocam da yeterli gördüm. Bu tür bazen zor olan dersler zor gözüken şeyler sizin önünüzü açabilir. Çünkü pek çok insanın cesaret edemedi.

0:9:27.840 --> 0:9:28.990
Hande Cagatay
Hıhı.

0:9:19.320 --> 0:9:42.650
Ali Osman Öncel
E bir yola giriyorsunuz mesela handede harita mühendisliği mezunu ne yaptı? Farklı bir disiplin ve geldi fakat o farklı disiplin içerisindeki hocalardan daha önce ders aldığı için aslında pek de yabancısı olmadığı bir bölümde akademik çalışmalarını sürdürecek. O nedenle de kendisine başarılar diliyorum. Umarım bizim de.

0:9:42.280 --> 0:9:43.50
Hande Cagatay
Teşekkürler.

0:9:43.440 --> 0:9:51.240
Ali Osman Öncel
Onun çalışmalarına onun ilerideki ne bileyim başarılarında bizlerin de bir katkısı olabilir.

0:9:49.610 --> 0:9:51.950
Hande Cagatay
Hı hı.

0:9:52.350 --> 0:10:5.280
Ali Osman Öncel
Evet, demek ki Kazım ergin hocamız istan bahsettik. Kazım ergin hocamızın dersi gerçekten ileriydi. Dediğim gibi tamamen matematik bir yoğun bir tersti.

0:10:6.370 --> 0:10:8.110
Ali Osman Öncel
O nedenle de.

0:10:8.740 --> 0:10:10.940
Ali Osman Öncel
Hocam nasılsın derslerini?

0:10:10.360 --> 0:10:11.560
Hande Cagatay
M.

0:10:11.610 --> 0:10:18.390
Ali Osman Öncel
Anlamak için birkaç sene bu dersi üst üste alan hocalar da olduğunu söylemeliyim.

0:10:19.500 --> 0:10:34.170
Ali Osman Öncel
Evet tabii ki dersin ismi içerikleri aynı olmak zorunda değil ama bu ders bu şekilde de veriliyor. Hocanın ders notları tübitak'ta yayınlandığı tübitak'ta hocanın ders notlarına ulaşma imkanı var.

0:10:35.280 --> 0:10:43.600
Ali Osman Öncel
ııı şu anda Allah rahmet etsin, kendisi vefat etti. Yıllar önce ve tübitak'ta rast notlarına.

0:10:44.690 --> 0:10:56.320
Ali Osman Öncel
Isteyenler ulaşabilir. Tabii bu dersle ilgili olarak kaynaklar özellikle sis monica yeni başlayanlar için 2 Türkçe kaynak var bir tanesi.

0:10:57.300 --> 0:11:23.250
Ali Osman Öncel
Amerika'daki pek çok üniversitede okutulan, özellikle benim de kral fatih üniversitesi'nde çalışırken referans olarak vermiş oldum. Sismoloji, giriş depremler ve yarın yapısı türkçeye çevrildi. Türkçeye çeviren arkadaşımız Serkan Öztürk, Karadeniz Teknik Üniversitesi de çalışıyor. Diğer kitapta okumadım diğerini ama sismoloji kitabı hak doğru çevirmiş onu da.

0:11:24.590 --> 0:11:33.860
Ali Osman Öncel
Oldukça aktif bir sis mola jeofizik mühendisi doktor feyza hocamız çevirdi bunlar.

0:11:36.40 --> 0:11:58.210
Ali Osman Öncel
Türkiye mimar mühendislik odası, jeofizik mühendisliği odasında satılıyor. Fiyatlarda uygun öğrenciler için bunları alarak Türkçe kaynaklardan daha da rahat takip etme imkanı var. O nedenle de bu kitapların ingilizcesini belki internetten bulma imkanı var. Ingilizcesinden okumak.

0:11:59.290 --> 0:12:7.360
Ali Osman Öncel
Isteyenler olabilir, bazı kanallarda bunların ingilizcesi PD olarak indirilebiliyor.

0:12:9.130 --> 0:12:10.750
Hande Cagatay
Hm.

0:12:7.990 --> 0:12:20.440
Ali Osman Öncel
10'a çıkart denle indirme imkanı olanlar indirebilir ve okuyabilir. Tabii ingilizce bilmiyorum ama anlamak istiyorum diyenler için de Türkçe olarak ya bu kitaplar mevcut.

0:12:21.550 --> 0:12:25.750
Ali Osman Öncel
Evet bu kitapta ilgili olarak bu kitabı yazan.

0:12:26.490 --> 0:12:42.450
Ali Osman Öncel
Hocamızın işte yorumu nedir bu kitapla ilgili? Onu ben özellikle dikkatimi çekti. Ne diyor işte hak doğal sığ ve derin sıvı çalışmaları, jeofiziği ana dili olan matematik ile çok güzel anlatmaktadır.

0:12:43.160 --> 0:13:1.10
Ali Osman Öncel
Evet ilginç bir cümle jeofizik ana dili olan matematikle çok güzel anlatmaktadır. Bu kitabın özellikle jeofizik mühendisi ürünlerini okuyan lisans, öğrencileriyiz. Morca konusunda çalışan diğer yani bilimcilere temel bilgiler bakımından çok faydalı olacağını düşünüyorum demiş demek ki.

0:13:1.940 --> 0:13:3.340
Ali Osman Öncel
ııı bu kitapları.

0:13:4.160 --> 0:13:11.750
Ali Osman Öncel
Bir alınması tavsiye edilir. Kitapsız maalesef bu derslerden pek fazla bir şey alma imkanı yok.

0:13:12.450 --> 0:13:26.660
Ali Osman Öncel
Referanslı dersleri takip ne yapabilir? Anlamı hak kalitesinin yükseltebilir. Evet, bunlar da gerçekten benim tavsiye ettiğim kitap, solid örtük kitabı özellikle kral fatih üniversitesi'nde.

0:13:29.520 --> 0:13:45.190
Ali Osman Öncel
Bu değerler dersimin referans kitabı solid sürdü. Tabii oradaki solid third jeofizik diye bir daha söylüyordum. Oldukça hacimli kitap ben 2.004 yılında dersi vermeye başladım ama kitapta 2.000 dörtte yayınlandı.

0:13:46.110 --> 0:14:19.100
Ali Osman Öncel
Oradaki öğrencileri bu kitaplar ücretsiz veriliyor. Kral fahd Üniversitesi zengin bir üniversite aram konu kurduğu bir üniversite. Her kitap öğrenciye dersten önce veriliyor. Öğrencilere kitap al denmiyor. Kitap alsan iyi olur denmiyor çünkü öğrenciler kitapla başlıyor. Dersler kitapla veriliyor, işte şu sayfayı ilk derste işleyeceği ikinci dersi sayfadan devam edeceğiz. Yani referans kitapta bir eğitim modeli var. Ben de o modeli orada uygun adama burada öğrencilerin ulaşacağı kitap var mı, öğrenci ulaşabilecek mi?

0:14:19.230 --> 0:14:20.300
Ali Osman Öncel
Imkanı var mı?

0:14:21.100 --> 0:14:35.30
Ali Osman Öncel
Tabii ki onları bilemediğimiz için ve her dersinde tanımlanmış bir referans kitabı olmadığı için tabii ki burada biraz dersler kitap eksenli devam etmeyebilir.

0:14:35.680 --> 0:14:47.140
Ali Osman Öncel
Diğer bir kitapta uygulamanın şu fizikle ilgili sözlük, bazı kavramların derki türkçesini bulma imkanı var. Bu da o da yayınlarında çıkmış. Aslında çok ingilizcesi de bulunabilir.

0:14:47.870 --> 0:15:5.760
Ali Osman Öncel
Hıı ben de yüksek lisans yaparken o sözlükten oltayı arandım ama o zaman türkçesi olduğunu bilmiyordum. Ben ingilizcesinden yararlanmıştır. Türkçesi de saygın bir bilim insanı tarafından yıllar önce çevrilmiş et bu kitaplarında ingilizceleri.

0:15:6.170 --> 0:15:8.200
Ali Osman Öncel
Internet ortamından bulunabiliyor.

0:15:8.870 --> 0:15:12.650
Ali Osman Öncel
ııı belli sitelerden indirme imkanı olabiliyor.

0:15:13.260 --> 0:15:17.700
Ali Osman Öncel
O nedenle de tabi ki indiren arkadaşlarımız.

0:15:18.530 --> 0:15:19.460
Ali Osman Öncel
Okuyabilir.

0:15:20.810 --> 0:15:24.230
Ali Osman Öncel
Şimdi sismoloji ile ilgili çok sayıda eğitim kanalları var.

0:15:25.0 --> 0:15:29.640
Ali Osman Öncel
Tabii ki eee Hande harita mühendisi olduğu için belki onu alko.

0:15:30.620 --> 0:15:55.550
Ali Osman Öncel
Özellikle bunu halka üzerinden çoğu dedik. Sadece montaji dediğimiz yani depremleri jeodezi ile izleme inceleme ile ilgili biliyorsunuz Boğaziçi üniversitesi'nde jeodezi mühendisliği var. Bunlar bu bölümde çalışan arkadaşlarımız, meslektaşlarımız genellikle jeodezik verilerle fay kuşaklarında depremlerin.

0:15:56.390 --> 0:16:9.640
Ali Osman Öncel
Oluşumu öncesi hareketleri kayma hızlarını takip ediyorlar. Oldukça da iyi çalışmalar yapabiliyorlar. O nedenle de bunu Avrupa özellikle jeodezi tabanlı sismoloji.

0:16:10.550 --> 0:16:16.720
Ali Osman Öncel
Hıı çoğu tetik kıl saçma olacak. Yani jeodezi jeodezi sis mi olacağı diye bir.

0:16:17.850 --> 0:16:39.820
Ali Osman Öncel
Herhalde bilim dalı var. Boğaziçi üniversitesi'nde. O nedenle belki harita mühendisliğinden gelen arkadaşlarımız için ya da sis korucuyu harita mühendisine geçenler için önemli bir kaynak, bir video arşivini burada bulma imkanı var. Ikinci kaynakta özellikle istediğimiz uluslararası.

0:16:40.720 --> 0:17:11.160
Ali Osman Öncel
Sismolojik araştırmalar merkezinin youtube kanalında çok sayıda sis montajıyla ilgili kısa bilgilendirici videolar var. Konferanslar var, bir okul gibi oraya da ne yapabilirler, ulaşabilirler. Kaynak, dünyada çok sismoloji ile ilgili. Tabi ki bu Pasifik kuzeybatı yer bilimi animasyonları var. Bunu hatırlamıyorum ama en sık kullandığım yer aires'e gidiyorum genellikle ailesi üzerinden.

0:17:12.300 --> 0:17:30.690
Ali Osman Öncel
Kaynaklara bakıyorum, evet, bunlar da demek ki ailesi üzerinden ulaşabileceğimiz değişik animasyonlar ve kaynaklar olarak önümüzde duruyor. Aşağıda linki var. Bakın ailesinin ailesi, deprem bilimi youtube kanalından yüzlerce.

0:17:31.430 --> 0:18:1.780
Ali Osman Öncel
Konferans ve dersler mevcut. Tabii ingilizce anlatabiliyor, ingilizcesi arkadaşlarımızın çok ileride ise konuşma hızını yavaşlatabilir ler. Alt yazılı dinleyebilirler. O şekilde nermine teknik ingilizcelerini iletebilirler. Anlamadıkları kelime ve teknik kelime varsa ders kapsamında sorabilirler. Bu şekilde de bu tür kaynaklardan maksimum seviyede yararlanabilirler.

0:18:5.180 --> 0:18:13.610
Ali Osman Öncel
Şimdi baktığımızda geçen sene öğrencilere sorular vermiştim. Öğrencilerin her ders öncesi.

0:18:14.640 --> 0:18:23.540
Ali Osman Öncel
ıı 40 tane soru hazırlamıştım. O sorulardan seçtikleri sorular vardı. O soruları biraz güncelledim. Bu dersin içine ekledim.

0:18:24.280 --> 0:18:33.140
Ali Osman Öncel
Mesela bir öğrencimiz o sorulardan birini seçmiş işte soru bu ağırlık sel ve tarihsel depremler önemli mi?

0:18:34.110 --> 0:18:38.730
Ali Osman Öncel
Yerellik tesis montajda işte aletsel tarihsel depremler bilgisi veriliyor.

0:18:39.490 --> 0:19:11.100
Ali Osman Öncel
Tabii ki aletsel demek ne demek işte? Modern sismoloji ile cihazlarla kayıt edilen sis modacı verisine deniyor. Tarihsel de işte tarihte kayda geçmiş depremlerle ilgili veriler. Mesela en büyük tarihsel veli ayasofya'dan geliyor. Mesela istanbul'daki deprem verileri ile ilgili en büyük yaşayan tarihsel kaynak ayasofya'nın.

0:19:23.90 --> 0:19:24.780
Hande Cagatay
Değil.

0:19:11.760 --> 0:19:27.350
Ali Osman Öncel
2.500 yılda meydana gelen büyük depremlere karşı nasıl dayandığı, nasıl yıkıldığı, nasıl yeniden yapıldığı ile ilgili bilgiler aslında istanbul üzerinde tarihsel veri kaynağı olarak geçiyor. Şimdi bu soruyla ilgili olarak.

0:19:36.370 --> 0:19:36.700
Hande Cagatay
Hı.

0:19:28.310 --> 0:19:39.770
Ali Osman Öncel
Arkadaşlarımızın hazırlamış olduğu bilgileri ben güncelledim bakalım neymiş? Tabii bunlar benim ilave ettiğim bilgiler. Şimdi dünya tarihinin en büyük 10 depremi var.

0:19:40.410 --> 0:19:47.990
Ali Osman Öncel
Genellikle televizyona çıktığım zamanı son meydana gelen depremlerle ilgili işte beyin yılın en büyük depremi diyorum.

0:19:48.700 --> 0:20:18.120
Ali Osman Öncel
Yanlış anlaşıldığını fark ettim. Dediler ki ya dünyada daha büyük depremler de var. Sen ne diyorsun, nerede yaşıyorsun diyorlar. Ben aslında o depremi meydana gelmiş olduğu duvar. Anadolu faiz oranında son 1.000 yılda meydana geldi. En büyük deprem demek istemiştim. Tabii ki bazen ifadeleriniz yetersiz kalabiliyor. Baktığımızda son meydana gelen depremin büyüklüğü 7 nokta 9 seviyesine ulaşan bir deprem.

0:20:25.230 --> 0:20:25.500
Hande Cagatay
Hı.

0:20:18.610 --> 0:20:35.920
Ali Osman Öncel
Bakın bunlar dünyada en büyük 10 depremin büyüklüğüne baktığımız zaman en soldan başlayalım. Burası tabii ki ateş çemberi dünyada iz depremden 80. Ikisi bu bölgede meydana geliyor.

0:20:36.620 --> 0:20:56.940
Ali Osman Öncel
Diğer bölgelerde türkiye'nin içinde olduğu bölgelerde bölgelerde de virüs depremler yirmisi meydana geliyor. Aslında çok yüksek deprem etkinliğin olduğu bir bölgede değiliz. Bu nedenle deprem büyüklükleri de bu bölgede meydana gelen deprem büyüttüklerini hiçbir zaman ulaşmıyor.

0:20:57.790 --> 0:21:25.890
Ali Osman Öncel
Fakat deprem büyüklüğü olarak hem büyük depremlerin bu bölgede meydana geldiğini biliyoruz. Tabii ki deprem büyük olarak bu bölgelerde meydana geliyor. Fakat bu bölgelerde yıkım fazla büyük olmuyor. Yani deprem büyük meydana geliyor ama deprem sonrası yıkımlar fazla büyük olmuyor. Şimdi baktığımızda tabii ki endenozya depo.

0:21:25.990 --> 0:21:28.380
Ali Osman Öncel
Senden fazla etkilenen bir ülke.

0:21:29.150 --> 0:21:33.660
Ali Osman Öncel
2.005 yılında 8 nokta 6 büyüklüğünde bir deprem meydana gelmiş.

0:21:34.330 --> 0:21:39.260
Ali Osman Öncel
Net 1.400 kişi hayatını kaybetmiş aslında tabii ki bu deprem.

0:21:39.920 --> 0:22:7.790
Ali Osman Öncel
Nerede meydana gelmiş bakıyoruz demek ki tam karada değil. Okyanusta meydana gelmiş. Şimdi karada meydana gelse demek ki bu depremin yıkım gücü ya da bu depreme bağlı ölen insan sayısı fazla olacaktır. Deprem büyük olabilir ama şehir merkezli meydana gelmediği için türkiye'de meydana gelen depremlere benzer yıkımlar fazla ölüme ve zararı neden olmuyor? Bu da onu gösteriyor.

0:22:8.490 --> 0:22:32.990
Ali Osman Öncel
Ikinci depreme baktığımız zaman genelde önceden meydana gelmiş. 2.004 yılında bu deprem meydana geldiğinde ben kral fahd üniversitesindeyim. Tsunami uyarısı ve bu deprem sonrasında yapıldı ve tsunami ile ilgili bu deprem sonrasında bir sayfa hazırlamıştım. Herhalde duruyordur. Bakalım bu depremde gerçekten 230.000 kişi olmuş.

0:22:33.970 --> 0:22:40.220
Ali Osman Öncel
Evet, bu deprem oldukça şeydi. Acılı bir depremde 230.000 kişi 9 nokta bir büyüklüğünde.

0:22:41.100 --> 0:22:50.860
Ali Osman Öncel
Eee bir deprem baktığımızda bu depremde gene nerede meydana geliyor? Bakın bu kırmızı yerler neyi gösteriyor LA kuşaklarını gösteriyor.

0:22:51.630 --> 0:22:54.540
Ali Osman Öncel
Demek ki bu levha kuşağı üzerinde ikinci deprem.

0:22:55.270 --> 0:23:4.600
Ali Osman Öncel
E biraz daha büyük olunca ilk depreme göre ilk deprem tabii ki 2.004 yılında meydana geliyor. 230.000 kişi ölüyor zaten.

0:23:5.230 --> 0:23:7.550
Ali Osman Öncel
ııı geriye kalanlar.

0:23:9.0 --> 0:23:17.880
Ali Osman Öncel
Yaşayanlar ikinci depremi belki de beklemiyorlardı. Bakın ikinci depremle nereden baksanız 34 ay sonra meydana geliyor.

0:23:18.520 --> 0:23:48.330
Ali Osman Öncel
Bizdeki ikinci deprem 9 saat sonra meydana geldi. Bakın burada da aynı kuşakta birbirine yakın ikinci büyük deprem meydana gelmiş durumda. Herhalde bu depremi ana deprem dersek, bu da onun artçı depremi olarak değerlendirebiliriz. Bakın 91 ve 8 nokta 6 zaten insanlığın çoğu ilk büyük depremde gitmiş. 230.000 kişi hayatını kaybetmiş ve 14 ülkeyi etkilemiş. Görüldüğü üzere demek ki çok büyük depremlerde.

0:23:48.530 --> 0:24:4.510
Ali Osman Öncel
Insanların hayatı çok büyük sayıda kaybı olabiliyor. Şimdi biraz daha yukarı gittiğimizde 8 nokta 6 büyüklüğünde bir deprem çin'de meydana geliyor. Tabii ki çin'de meydana gelen depreme baktığımızda.

0:24:7.880 --> 0:24:9.30
Hande Cagatay
Hı hı.

0:24:5.310 --> 0:24:21.590
Ali Osman Öncel
Bu depremde gene bir levha kuşağı üzerinde meydana geliyor. Bakın kırmızılar levha kuşaklarına meydana getiriyor. Burası Hindistan levha kuşağı. Bakın biz yakınız burası Arabistan, Hindistan, levha kuşağından kuşağı ne yapıyor? Kuzeye doğru çin'e doğru hareket ediyor.

0:24:22.730 --> 0:24:50.810
Ali Osman Öncel
Ve burada da o kuşakta hindistan'ın çin'in altına dalmış olduğu kuşakta 8 nokta 6 büyüklüğünde deprem meydana. Tibet herhalde orada Türklerin eski orta asya'daki vatanına da gelen bir yer. Bakın burada 1.500 kişi ölüyor. Demek ki 8 nokta 6 büyüklüğünde bir deprem burada 1.500 kişinin ölümüne neden oldu. Tabii bu depremin derinliği ile ilgili bilgimiz yok. Derindeki önemli.

0:24:51.670 --> 0:24:56.990
Ali Osman Öncel
Ve burada yalnız büyüklük ve kayıp olarak bu depremin etkilerini vermiş.

0:24:57.790 --> 0:25:8.250
Ali Osman Öncel
Şimdi baktığımızda japonya'da 11 mart 2011 meşhur deprem, bu depremden sonra tsunamiler meydana gelmişti. Tsunami duvarları.

0:25:8.920 --> 0:25:10.330
Ali Osman Öncel
Yetersiz olduğu için.

0:25:11.380 --> 0:25:18.0
Ali Osman Öncel
Depremden kurtulanlar dalgalar karşı doğu olmaktan kendini kurtaramadı.

0:25:18.860 --> 0:25:29.70
Ali Osman Öncel
ııı o tarihte de fukuşima nükleer santralinde büyük patlama olmuştu, insanlar kendini o patlamaya bağlı ortaya çıkan yangınları söndürmek için.

0:25:30.250 --> 0:25:30.480
Hande Cagatay
Hı hı.

0:25:30.240 --> 0:25:45.760
Ali Osman Öncel
Harakiri yapmıştı, ölümüne söndürmek için atlamıştı. Gerçekten o deprem çok acılı bir deprem bakın. Bu depremde 19.000 kişi öldüğünü görüyoruz. Yani 19.000 kişi tabii ki bu depremde ölenlerin çoğu.

0:25:53.230 --> 0:25:55.50
Hande Cagatay
M.

0:25:46.530 --> 0:26:20.30
Ali Osman Öncel
Yangından ve de bu mehbare olarak öldüğünü söyleyebiliriz. Şimdi biraz daha yukarı gittiğimiz zaman 1.952 yılında rusya'da bir deprem meydana geldiğini görüyoruz. Tabii ki bu depremde can kaybı yaşanmamış, yani deprem büyük oluyor. Depremin büyük olması önemli bir faktör ama yaşam alanlarına yakın olup olmadığı da önemli bir faktör. Yani deprem demek ki yaşam alanlarını uzak olduğundan depremin etkisi ya da depremin derinliği hakkında.

0:26:20.150 --> 0:26:50.920
Ali Osman Öncel
Yeni bilgimiz yok. Şimdi buraya geldiğimizde alaska'da 4 Şubat 1960, beşte 8 nokta 7 büyüklüğünde bir deprem meydana geliyor. Gene bir can kaybı yok. Niye can kaybı yok? Bakın okyanusun ortası doğmuş yani büyük deprem mi? Demek ki her zaman büyük can kaybına neden olacak demek değil. Bakın okyanusun ortasında büyük deprem meydana geliyor. Demek ki depremler yanlış insanların yaşadığı yerde meydana gelmiyor, okyanuslarda meydana geliyor, bazıları diyor ya işte ya insanlar.

0:26:51.640 --> 0:27:17.280
Ali Osman Öncel
Yaşadığı yerde meydana gelecek diye bir Kaide yok. Deprem okyanuslarda bu büyüklüğe ulaşabiliyor. Demek ki bu büyükte bu alana ne diyorduk? Bu alana renk of fire yani ateş çemberi bölgesi, o nedenle de o fail kısmı işte bu depremin büyük olmasına işaret ediyor. Şimdi alaska'da 1.960, dörtte herhalde.

0:27:17.380 --> 0:27:20.640
Ali Osman Öncel
Dünyada meydana gelen ikinci büyük deprem meydana geliyor.

0:27:21.550 --> 0:27:23.750
Ali Osman Öncel
Baktığımızda bu depremde.

0:27:24.880 --> 0:27:28.710
Ali Osman Öncel
Hayatını kaybeden insan sayısı az.

0:27:29.770 --> 0:27:35.680
Ali Osman Öncel
Ama bu depreme bağlı zararlar 310.000.000 dolarlık bir zarar olduğunu.

0:27:36.510 --> 0:27:55.430
Ali Osman Öncel
Görebiliyoruz şimdi burası tabii ki Kuzey Amerika, Kuzey Amerika önemli. Niye önemli işte burası Kaliforniya deprem kuşağı California deprem kuşağında herhangi bir büyük deprem gözükmüyor. Onlar da büyük depremini bekliyorlar.

0:27:57.540 --> 0:28:5.400
Ali Osman Öncel
Evet, biraz da şahı indiğimizde Latin amerika'ya doğru indiğimizde görüyorsunuz. Şili burada ne yapıyor?

0:28:9.530 --> 0:28:11.30
Hande Cagatay
Hı hı.

0:28:6.360 --> 0:28:12.890
Ali Osman Öncel
Şeyden önce ekvator'da 1.906 yılında bir deprem meydana geliyor. 8 nokta 8.

0:28:13.800 --> 0:28:17.810
Ali Osman Öncel
Ve burada da 1.000 kişi öyle yatar ki bunlar.

0:28:20.620 --> 0:28:31.30
Ali Osman Öncel
Dalma batmaz, onların da meydana geldiği için insanların yaşamış olduğu alan altında şehrin altında meydana gelmediği için deprem büyük ama.

0:28:31.670 --> 0:28:33.390
Hande Cagatay
Hı.

0:28:31.810 --> 0:28:35.820
Ali Osman Öncel
Öyle yani insan sayısı 1.000 kişiyle sınırlı olarak ortaya çıkıyor.

0:28:36.620 --> 0:28:51.530
Ali Osman Öncel
Şimdi şunu örneği çok örnek veriliyor, işte şili büyük depremlere karşı ders aldı diye baktığımızda ekibin 10. Yılında 27 şubat'ta şili'de meydana gelen bir deprem var. Tabi ki daha önce.

0:28:51.820 --> 0:28:53.390
Hande Cagatay
Değil.

0:28:57.770 --> 0:28:59.150
Hande Cagatay
Aynen.

0:28:52.280 --> 0:29:1.520
Ali Osman Öncel
Daha önce şiiri de meydana gelen 1.960 depremi var. Şimdi 1.960 depreminde baktığımızda.

0:29:11.390 --> 0:29:11.660
Hande Cagatay
Hıhı.

0:29:14.910 --> 0:29:15.260
Hande Cagatay
Aynen.

0:29:2.770 --> 0:29:16.350
Ali Osman Öncel
Hayatını kaybeden insan sayısı 1.655 yani 1.960 yılı dünyanın en büyük depremi şili'de meydana geliyor ve hayatını kaybeden insan sayısı.

0:29:17.110 --> 0:29:22.140
Ali Osman Öncel
1.655 fazla da bir insan ölmediğini ne yapabiliriz bu veriden?

0:29:23.90 --> 0:29:35.590
Ali Osman Öncel
Söyleyebiliriz ve buna rağmen şimdi ne yapıyor? Depremlerden ders çıkartıyor ve depreme ilişkin dayanımlı şehirler yaparak.

0:29:36.780 --> 0:29:42.890
Ali Osman Öncel
Kendini geliştiriyor ve 2.010 yılında meydana gelen bir deprem var. Bakın buradaki depremde de.

0:29:43.880 --> 0:29:52.920
Ali Osman Öncel
E 5 yüzden fazla kişi hayatını kaybetti diyoruz. Evet, görüldüğü gibi demek ki dünyanın en çok.

0:29:53.650 --> 0:29:58.490
Ali Osman Öncel
Depremlerinin meydana geldiği en büyük depremlerin meydana gelmiş olduğu yerlerde.

0:29:59.290 --> 0:30:14.660
Ali Osman Öncel
Ölüm sayısının Endonezya dışında fazla büyük olmadığını ne yapabiliyoruz? Söyleyebiliyoruz tabii ki. Şiiri türkiye'ye ekonomik anlamda çok benzediği için şili modeli son zamanlarda tartışılıyor.

0:30:16.170 --> 0:30:19.290
Ali Osman Öncel
Evet Hande sen ne diyorsun? Kısa bir değerlendirme alalım senden.

0:30:22.250 --> 0:30:23.310
Hande Cagatay
Tamam ben bir.

0:30:24.0 --> 0:30:28.270
Hande Cagatay
Video atmışsınız dersten önce onu izlemiştim de onunla alakalı bir şey sorabilir miyim?

0:30:25.740 --> 0:30:29.870
Ali Osman Öncel
Değil mi? Evet, buyur Hande.

0:30:30.480 --> 0:30:33.250
Hande Cagatay
Şimdi demişsiniz ki videoda?

0:30:34.770 --> 0:30:47.990
Hande Cagatay
Hani atıyorum mesela bu ekvatorun oradaki depremlerde şurada kolombiya'nın oradaki depremin diğer tarafı etkilediğini söylemiştim. Tsunami açısından, yani tsunaminin etkileme alanı diye bir şey var mıydı mesela hani?

0:30:49.230 --> 0:30:53.300
Hande Cagatay
Yani belli bir alanı etkiliyor veya belli bir yere kadar etkilemiyor diyebilir miyim?

0:31:7.330 --> 0:31:7.350
Hande Cagatay
O.

0:30:54.170 --> 0:31:10.190
Ali Osman Öncel
Tabii dediğin çok doğru. Yani burada meydana gelen depremlerden sonra tsunami alarmı meydanı veriliyor. Tsunamiler genellikle büyük okyanuslarda meydana geliyor. Bu da görüyorsun. Dünyanın en büyük okyanusu burada.

0:31:10.860 --> 0:31:23.680
Ali Osman Öncel
Eee ve japonya'da depremler meydana geldiği zaman bu depremi etkisi amerika'da tsunami ye neden oluyor burada çünkü depreme bağlı dalgalar hızlanarak.

0:31:24.210 --> 0:31:24.560
Hande Cagatay
Hı.

0:31:24.430 --> 0:31:27.400
Ali Osman Öncel
Hıı amerika'ya doğru varıyor ve amerika'da.

0:31:28.170 --> 0:31:51.320
Ali Osman Öncel
Bu depremin izlerini bizler görebiliyoruz, etkilerini görebiliyoruz. Benzer şekilde amerika'da bir deprem olduğu zaman ki bakın bu aralıkta pek bir amerika'da büyük deprem görmüyoruz ama büyük depremler de bekleniyor. Japonya'da tsunami alarmı yani bu bölgenin tamamında tsunami alarmı veriliyor. Bu nedenle de burada tsunami erken uyarı sistemi var. O da çok önemli.

0:31:52.150 --> 0:32:23.540
Ali Osman Öncel
Eee aslında erken uyarı sistemi bu bölge için çok önemli. Çünkü depremler genellikle hem derin oluyor hem de okyanusta oluyor. Yani insanların yaşamış olduğu alana uzak olduğu için ilk dalgadan sonra ikinci dalganın gelmesi için bir süre geçiyor. O nedenle de bu süre aslında uyarı süresi insanların hayatını kurtarabiliyor işte ne kadar bir süre tanıyor tam bilemiyorum ama işte bir bir dakika tanıdığını düşünsek biliyorsunuz izmit'te meydana gelen depremde.

0:32:23.660 --> 0:32:38.150
Ali Osman Öncel
Iktidardan sonra ikinci dalganın istanbul'a gelmesi 45 saniye sürmüştü. Tabii ki okyanusta meydana gelen depremin ilk depremden sonraki depremi gelme süresi daha uzun olabileceği için erken uyarı sistemi özellikle bu ülkelerde.

0:32:38.990 --> 0:32:43.170
Ali Osman Öncel
Hayatı kurtarıyor ve bu nedenle de buradaki.

0:32:43.330 --> 0:33:11.530
Ali Osman Öncel
Depremin meydana geldiği yer ile tsunaminin şiddet olarak etkilediği yerler aslında birbirinden farklı yerler, iş fark etmiyor. Deprem bu tarafta da gelse burada tsunamiye bağlı hasarlar burada meydana gelse gene burada tsunamiye bağlı hasarlar meydana geliyor. Tabii bir 2.011 yılındaki depremde Japonya tabii örnek veriliyor ama tsunami duvarı 20 m olarak yapılmış.

0:33:12.140 --> 0:33:21.920
Ali Osman Öncel
Ama suomi dalgası işte 40 metrelere falan vardığı için o duvar ne oldu insanları korumadı aslında.

0:33:44.120 --> 0:33:44.810
Hande Cagatay
Hı.

0:33:22.170 --> 0:33:56.960
Ali Osman Öncel
Önceden ne demek ki? Tsunaminin dalga boyunun doğru tahmin edilmemesinden kaynaklı insanlar öldü. Belki o doğru tahmin edilseydi 10'a çıkart göre duvar yüksekliği doğru önceden birine bilseydi, belki de bu kadar insanda ölmeyecekti. Kaç kişi ölmüş bakalım 19.000 kişi ölmüş yani 19.000 kişi bu depremde ölmüş tabii ne kadar boğularak öldü ne kadarı yanarak öldü. Onunla ilgili bir bilgi yok ama yukarıda ateş çemberinin açıklamasını yapmış bakarım nasıl açıklama yapmış Pasifik deprem kuşağı dün.

0:33:57.60 --> 0:34:14.730
Ali Osman Öncel
Buradaki tüm depremlerin yüzde doksanına büyük depremden ise yaklaşık yüzde seksenini tanıklık ediyor. Yani buradaki bilgi, yani dünyada büyük depremlerin yüzde sekseni burada meydana geliyor. Biz böyle bir coğrafyada yaşıyor muyuz? Hayır, böyle bir coğrafyada yaşamıyoruz. Bu nedenle de bu coğrafyadaki insanlar.

0:34:15.750 --> 0:34:22.640
Ali Osman Öncel
Için türkiye'de meydana gelen deprem büyüklüğü işte sekize yaklaşıyor. Bakın burada hiç 8 büyüklüğünde deprem yok.

0:34:23.450 --> 0:34:41.780
Ali Osman Öncel
En küçüğü 8 nokta 68 nokta 8 vardı değil mi? Biz de meydana gelen depremler burası için aslında pek beka deprem değil, normal bir deprem olarak değerlendirilebilir bilecek depremler olarak.

0:34:48.900 --> 0:34:50.460
Hande Cagatay
Hıhı.

0:34:42.520 --> 0:34:57.70
Ali Osman Öncel
Dikkat çekiyor. Evet, bundan sonraki slayta geldiğimiz zaman türkiye'deki duruma baktığımızda türkiye'de 122 yılda meydana gelen depremler, özellikle bu 6 Şubat depreminden önce böyleydi.

0:34:58.230 --> 0:35:8.780
Ali Osman Öncel
Ve baktığımız zaman ne olmuş? Özellikle 6 Şubat depreminden önce ne dikkatimi çekiyor? Bakın kuzey Anadolu faiz onu üzerinde kırılmadık, yer kalmamış.

0:35:9.860 --> 0:35:15.510
Ali Osman Öncel
Kırmızı ken nerede kalmış işte bir marmara'da bir boşluk var işte büyük deprem orada bekleniyor.

0:35:16.220 --> 0:35:43.860
Ali Osman Öncel
Işte diğer bir boşlukta Erzincan ile Bingöl arasında 7 su segmenti denen bir yer. Burada da 1.780 dörtte bir deprem olmuş. Tabii tüm yorgunluğumuzu bu 2 boşluk üzerinde ne yaptık? Yıllardır düşünerek işte Marmara depremi geldi. Gelecek derken aslında depremlerde meydana geldi. Bakın ne deprem Doğu Anadolu faiz oranları meydana geldi.

0:35:44.540 --> 0:35:52.310
Ali Osman Öncel
Aslında bu 2.023 yılından önce bir deprem meydana gelmişti. Elazığ depremi 6 nokta 8 büyüklüğünde bir deprem meydana gelmişti.

0:35:53.760 --> 0:36:3.820
Ali Osman Öncel
Ama bu depremden sonra işte bilim insanları bu bölgenin harekete geçtiğini, bu bölgede daha büyük depremlerin.

0:36:4.20 --> 0:36:5.750
Ali Osman Öncel
Elazığ depreminden sonra.

0:36:6.770 --> 0:36:15.960
Ali Osman Öncel
Elazığ depremi ile bağışlayan bölgedeki hareketlilikten sonra harekete geçebileceğini belirtmişlerdi. Nitekim bilim insanlarının uyarıları.

0:36:19.330 --> 0:36:23.260
Ali Osman Öncel
Bunları gerçek oldu. Tabii ki beklenen dep.

0:36:23.360 --> 0:36:27.480
Ali Osman Öncel
Ben bu muydu? Bu kadar büyük müydü onunla ilgili olarak da.

0:36:36.40 --> 0:36:36.490
Hande Cagatay
Şükür.

0:36:28.360 --> 0:36:40.960
Ali Osman Öncel
Sonraki slayta bakalım şimdi depremin meydana gelmiş olduğu alanlar burada gözüküyor. Tabi ki depreme karşı çok büyük kayıplar veren bir ülkeyiz az önce.

0:36:41.650 --> 0:36:56.250
Ali Osman Öncel
Dünyada en büyük depremlerin meydana gelmiş oldu. Alanlardaki deprem kayıtlarına baktık depreme bağlı kayıplara baktık. Ülkemizde, işte ise depreme bağlı kayıpların çok güzel düzenlemişler. Gerçekten muhteşem bir.

0:36:56.880 --> 0:37:10.280
Ali Osman Öncel
Derleme ve toplama olmuş baktığımızda kayıplara işte düzce'den baktığımızda 8 94 kişi, 17 ağustos'ta 18.000 kişi Çaldıran depreminde.

0:37:11.220 --> 0:37:29.740
Ali Osman Öncel
3.840 kişi Kahramanmaraş da tabii ki konut sayısını vermemiş. O sayılar daha ortaya çıkmadı. Pazarcık'ta işte tahminen 40.000 deniyor. Erzincan depremi bence en referans deprem özellikle 1.939 Erzincan depremi büyüklüğü 7 nokta 9.

0:37:34.730 --> 0:37:36.330
Hande Cagatay
Hıhı.

0:37:30.390 --> 0:37:55.130
Ali Osman Öncel
Bu deprem meydana geldiğinde 7 nokta 7 büyüklüğünde geldiğinde ben dedim ki ya işte bu Erzincan depreminden az olmaz kayıp. Çünkü 1.939 yılında türkiye'nin nüfusu 16 milyondu. Nüfus olarak 16.000.000 olmuş olduğumuz bir tarihte kayıp 33 binse şimdi 85 milyona geldiğimiz bir tartı bundan az olmaz demiştim.

0:37:56.60 --> 0:38:26.940
Ali Osman Öncel
Eee, nitekim onu geçtik çünkü hâlâ tespiti yapılamayan insanlar var. Şimdi tabii ki depremde çok can veren bir ülke durumundayız. Bu da ne yapıyor? Bizi ekonomik olarak ülke olarak millet olarak geriye doğru götürüyor. Yani şu anda bu depremin zararları işte en azından bir 100 milyar dolar işte tahmin edilen kayıpları en az bir 100.000 insan kadar.

0:38:27.290 --> 0:38:49.540
Ali Osman Öncel
Bu olduğu söyleniyor ama şu ana kadar tespit yapılan işte 45.000 insanın kayıtlı olduğundan bahsediliyor. Evet baktığımızda bu deprem tabii ki bilinen bir deprem miydi? Gerçekten beklenen bir deprem miydi ya? Bilim adamları gerçekten nokta atışı yaptı ve bu önemli bir konu. Bunu anlamamız gerekiyor.

0:38:50.340 --> 0:39:7.260
Ali Osman Öncel
Hıı ve bununla ilgili olarak da bakalım bir sonraki slaytta neler var? Şimdi bu bölgedeki depremler deprem öncesi 6 Şubat 2023 öncesi depremler bölgede bu şekilde ne yapılmış? Haritalar anmış 2 ekim 2000 yirmiye kadar.

0:39:8.0 --> 0:39:16.580
Ali Osman Öncel
Yani 1 ekim 2010 dokuzdan 2 ekim 2000 yirmiye kadar yani bir yıllık deprem aktivitesine baktığınız zaman oldukça büyük bir.

0:39:17.460 --> 0:39:28.600
Ali Osman Öncel
Deprem verisi yani o kadar aktif ki bir yıldaki depremler özellikle Elazığ depreminden sonra bu yapılmış 2.010 sekizde oldu. Bu Elazığ depremi görüldüğü üzere bir yılda bile.

0:39:29.700 --> 0:39:34.490
Ali Osman Öncel
Yani her taraf deprem yoğun bir.

0:39:50.0 --> 0:39:51.410
Hande Cagatay
Hı.

0:39:35.590 --> 0:40:1.610
Ali Osman Öncel
Etkinlik gözüktüğünü ne yapıyor? Bize gösteriyor. Büyük bir depremle riski tehlikesi altında olan bir coğrafyada yaşadığımıza bir yıllık veri bile bize ne yapıyor? Belgeleyen biliyor tabii bu alanda neyi konuşuyor? Deprem verilerinden bahsediyoruz. Şimdi deprem verileri sis murat'ın temel konusu. Demek ki bu Elazığ depremi ne yapmış bizi uyarmış dimi Elazığ depremi burada bakalım Elazığ depremi.

0:40:2.630 --> 0:40:5.910
Ali Osman Öncel
Hakkım kalem çalışıyor mu? Elazığ depremi nerede şurada dimi?

0:40:7.60 --> 0:40:23.250
Ali Osman Öncel
Bu bizi uyarmış, Elazığ depremi demiş ki artık Doğu Anadolu faiz onu harekete geçti mesajı vermiş. Tabii bundan sonra yapılan çalışmalar ne kadar hızlı yapıldı?

0:40:24.80 --> 0:40:26.570
Ali Osman Öncel
He ne kadar bu bölgeye?

0:40:27.700 --> 0:40:33.240
Ali Osman Öncel
Hız odaklanıldı. O tabii ki bilim insanları tarafından tartışılan bir konu.

0:40:33.940 --> 0:40:39.380
Ali Osman Öncel
Bir sonraki slayta baktığımız zaman bu deprem verileri nasıl toplanıyor?

0:40:40.80 --> 0:40:53.550
Ali Osman Öncel
Bir deprem verileri toplanmasında işte görüldüğü üzere en klasik yollardan bir tanesi deprem tamburları deprem meydana geldiği zaman bunlar normal olarak kayda geçiyor.

0:40:54.550 --> 0:41:6.20
Ali Osman Öncel
Ve bu şekilde eskiden analog şeklinde kaydediliyordu ve bu analog verilerden bu kağıt üstünde ki verilerden depremin büyüklükleri tahmin ediliyordu.

0:41:6.800 --> 0:41:24.840
Ali Osman Öncel
Özellikle ben yüksek lisansa başladığım zaman kandil'e gittiğimizde hep bunu gösterirlerdi işte. Deprem kayıtları deprem başladı. Bu tamburlar çalışır. Bu şekilde bunlar tabii ki kayıt ederdi ama şu anda bu depremleri kayıt edilmesi dijital.

0:41:24.940 --> 0:41:28.110
Ali Osman Öncel
Dönüşüm kazandı. Şu anda çok hızlı olarak.

0:41:29.160 --> 0:41:31.800
Ali Osman Öncel
Çok daha fazla deprem.

0:41:32.290 --> 0:41:40.380
Ali Osman Öncel
Istasyonla kaydediliyor mesela ben doktora çalışmama başladığımda türkiye'de 100 tane deprem istasyonu vardı. Şu anda 1.000 tane deprem istasyonu var.

0:41:41.90 --> 0:42:1.410
Ali Osman Öncel
Benim doktora zamanındaki deprem istasyonlarını ve topladığı verileri bizler şu anda görüntülenecek. Tabii ki çok az olacak şimdi diyorlar ya deprem sayısı arttı mı? Deprem sayısı artmadı. Deprem kayıkçı sayısı arttığı için bizler ne yapabiliyoruz? 20 yılda toplanan veriyi.

0:42:2.200 --> 0:42:20.530
Ali Osman Öncel
Belki de Bella topluyoruz. Bu nedenle de bizim gerçek anlamda hızlı anlamda da deprem tehlikesi oluşturacak yerleri görebiliyoruz. Tabii bunlar yıllar aldı. Özellikle afad'ın kurulmasından sonra afad istasyonları bölgede çoğaldı.

0:42:22.0 --> 0:42:26.250
Ali Osman Öncel
Bu da tabii ki klasik çin'deki bir deprem istasyonu.

0:42:26.970 --> 0:42:30.950
Ali Osman Öncel
E bu sallandığı zaman özellikle.

0:42:31.190 --> 0:42:34.600
Ali Osman Öncel
Sallantı meydana geldiği zaman yukarıda görüldüğü.

0:42:35.650 --> 0:42:41.340
Ali Osman Öncel
Hıı üzerine burdan ne yapıyor? Sallansın etkisi olarak su damlamaya başlıyor.

0:42:42.160 --> 0:42:55.910
Ali Osman Öncel
Bu da depremin etkisi olarak bir deprem meydana geldi. Ne yapıyor göster demek ki yani milattan önce artık kaç 1000 yıl tam olarak hatırlamıyorum ama ilk klasik deprem izleme istasyonu da.

0:42:56.560 --> 0:43:7.370
Ali Osman Öncel
ııı bu şekilde olduğunu söyleyebilirim. Şimdi türkiye'de ilk tehlike haritası ne zaman yapıldı? Ilginçtir, türkiye'deki ilk tehlike haritası.

0:43:8.390 --> 0:43:31.560
Ali Osman Öncel
1.945 yılında yapılmış ilk deprem yönetmeliği 1.900 kırklı yıllarda italya'daki deprem yönetmeninden çeviri olarak ülkemize kazandırılmış, baktığımız zaman 1.940 yılındaki haritaya baktığımızda son depremlerin meydana geldiği yere şöyle bir dokunduğunuzda ne gözüküyor? Son depremlerin meydana geldiği yer.

0:43:32.290 --> 0:43:34.90
Ali Osman Öncel
Bak bomboş gözüküyor dimi?

0:43:35.320 --> 0:43:36.930
Ali Osman Öncel
1.945 yılında.

0:43:38.100 --> 0:43:45.230
Ali Osman Öncel
Son depremleri meydana gelmiş olduğu yerde hiçbir beklenti yok. Niye? Çünkü istasyon yok istasyon olmadığı için.

0:43:46.250 --> 0:43:51.850
Ali Osman Öncel
Ne yapamıyoruz ve burada bir beklentimiz olmuyor. Çünkü ister depremi takip edecek.

0:44:9.730 --> 0:44:10.880
Hande Cagatay
Hıhı.

0:44:14.240 --> 0:44:15.320
Hande Cagatay
Hı.

0:43:52.630 --> 0:44:16.500
Ali Osman Öncel
ııı istasyon kapasiteniz yoksa deprem mi tehlikesini göremezsiniz? Tabii kuzey Anadolu faiz oranı nasıl gördük? Deprem tehlikesini? Çünkü kuzey Anadolu faiz oranı ne oldu? Erzincan'dan bağışladığı böyle batıya doğru kırılmaya başladı. 1.939 41, 42 ve bu şekilde de bu fay rahmetli ihsan hareket'in der ki.

0:44:17.110 --> 0:44:51.560
Ali Osman Öncel
ııı bu faylar ilgili televizyon açıklaması var. Kuzey Anadolu fay zonu keşif eden insan diyorlar. Bana aslında ben keşif etmedim. Çünkü depremler meydana gelince zaten bu fayın olduğunu ilhamını bana verdi. Ben yanlışı olduğunu söyledim der. Depremler aslında olarak bu fayın varlığını ortaya çıkardı. Demek ki kuzey Anadolu faiz onu işte 3.000.000 yıldır deprem üretiyor dediğimiz faiz onu bizler ne zaman fark ettik işte 1.939 depreminden sonra fark ettik yani.

0:44:51.640 --> 0:45:21.20
Ali Osman Öncel
Türkiye'deki deprem tehlikesinde kaynak olan Anadolu faiz, onları işte kuzey Anadolu faiz, onu ve Doğu Anadolu faiz onu keşfedilmesi çok eski değil. Işte baktığımız zaman 1.945 yılında bakın Doğu Anadolu faizi onu yok. Burada bir deprem beklentisi yok. Deprem beklentisi olan yerler ne olmuş? Burada reaktif haritalarla çizilmiş durumda. Tabii ki deprem.

0:45:21.120 --> 0:45:31.510
Ali Osman Öncel
Yüzeyde izlerini bırakıyor. Yüzeydeki izle önemli depremden sonra yüzeydeki izleri topluyoruz ama bu yüzeyde meydana gelmiyor yani deprem.

0:45:32.380 --> 0:45:40.450
Ali Osman Öncel
Tabiki yüzeyde kırık kırık tespit ediyoruz ama bu yüzeyde meydana gelmiyor. Bakın depremin meydana gelmiş olduğu fay 3 boyutlu olarak baktığımızda.

0:45:41.60 --> 0:45:49.650
Ali Osman Öncel
Görüldüğü üzere en az 10 15 km bir derinlikte meydana geliyor ve bu tabii ki yüzeyde.

0:45:50.430 --> 0:46:7.260
Ali Osman Öncel
Ne yapıyordu onu dik çıktığımız yer epson anter diyoruz değil mi? Bu depremin etkileri olarak yüzeyde bıraktığı izde ne yapıyor. Yüzey kırıkları meydana geliyor. Son depremin eksantrik ile yüzey kırıkları birbirini örtüşmediği çünkü hepsi anter.

0:46:7.990 --> 0:46:25.80
Ali Osman Öncel
ııı iç merkezin yüzeyi en yakın noktası olarak belirliyor ama görüldüğü gibi kırıklar ne yapabiliyor? Yüzeyli gözen kırıklarla deprem dış merkezi farklı noktalarda olabiliyor. Ille üzerine düşmesi gerekmiyor.

0:46:25.930 --> 0:46:36.890
Ali Osman Öncel
Bu da deprem verilerin önemli. Demek ki yüzeyi 40 verimiz var, bir de hiç merkez dış merkez verimiz var. Bunlar iş merkezde dış merkez.

0:46:37.560 --> 0:46:44.990
Ali Osman Öncel
Aynı doğrultuda yüzeydeki olarak ama görüldüğü üzere dış merkezde yüzey kırığı üst üste gelmiyor.

0:46:46.480 --> 0:46:55.820
Ali Osman Öncel
Şimdi baktığımızda bununla ilgili olarak son depremle ilgili ne biliyorduk? Son depremle ilgili olarak bildiğimiz bilgi bu.

0:46:56.730 --> 0:47:25.860
Ali Osman Öncel
Şimdi işte nedir bu 6 Şubat 2023 öncesi nerede deprem bekliyorduk? Şimdi genel olarak geçmişte nerede deprem olduysa gelecekte orada deprem olacak şeyi var işte neyi var ezberi var, bu nedenle de ne yapmışlar? Tarihsel verilere bakıyoruz işte tarihsel veriler işte 2 martta bir deprem olmuş. Acaba bu deprem demek ki şu kırık da mı ilişkili, ne yapmışlar bu kırığı?

0:47:26.280 --> 0:47:28.180
Hande Cagatay
Değil.

0:47:27.130 --> 0:47:30.870
Ali Osman Öncel
Için 2 mart 1893 depremin atamışlar.

0:47:31.870 --> 0:47:44.690
Ali Osman Öncel
Mesela 1.510 üçte bir deprem olmuş işte bu binyüz 14 depremi var mesela. Onun için de ya. Bu da herhalde burada olmuştur diye. O depremi de bu kıra atamışlar.

0:47:45.590 --> 0:47:53.650
Ali Osman Öncel
Burada baktığımız zaman bu da biz 820 ikide 7 nokta 5 büyüklüğünde bir deprem olmuş.

0:47:54.670 --> 0:47:57.810
Ali Osman Öncel
13 ağustos'ta bir de 3 Nisan.

0:47:58.690 --> 0:48:6.850
Ali Osman Öncel
1.877 nokta 2 büyüklüğünde deprem olmuş yani 50 yıl sonra dedi. Noktadaki 50 nokta 5 deprem olmuş. Onları da buraya atamışlar.

0:48:8.180 --> 0:48:18.210
Ali Osman Öncel
Şimdi tabii ki buna biz ne diyoruz? Karakteristik deprem modeli genellikle böyle bir model var. Bu model diyor ki her kırık kendi depremini üretir.

0:48:19.190 --> 0:48:45.830
Ali Osman Öncel
Bu nedenle de bizler her bir kırın. Kendi depremini tahmin ettiğimiz zaman bu depremleri kaç yılda tekrar edeceğini ne yapabiliriz bilebiliriz, nasıl bilebiliriz işte bu kırık üzerinde ne yapabiliriz, kazılar yapabiliriz. Buna işte fay kazıları deniyor. Bu kırık üzerine yaptığımız kazılarda ne yapabiliriz? Bu depremden önce kayıtlar olmayan depremleri tahmin edebiliriz.

0:48:46.530 --> 0:48:55.460
Ali Osman Öncel
Ve bunları tahmin edebilirsek, demek ki bu deprem üzerinde 7 nokta bir büyüklüğündeki bir depremin istatistik olarak kaç yılda bir olacağını.

0:48:56.100 --> 0:49:4.870
Ali Osman Öncel
Hıı söyleyebiliriz şeklinde çalışmalar yapılıyor. Ama son deprem ne oldu? Son deprem aslında 3 tane.

0:49:5.620 --> 0:49:6.250
Ali Osman Öncel
Kırığın.

0:49:7.0 --> 0:49:19.810
Ali Osman Öncel
Aynı anda kırılmasıyla sonuçlandı. Yani biz ne diyorduk? Her bir kırığın kendi karakteristik özel depremi vardır. Bunlar zamanı gelince nasıl?

0:49:20.450 --> 0:49:20.780
Hande Cagatay
Hıhı.

0:49:21.200 --> 0:49:41.50
Ali Osman Öncel
Tarihte bağımsız olarak kendi deprem üretti. Tekrar bağımsız olarak kendi depremini üreterek devam edecek diye ne yapıyorduk bu karaktersizi deprem modeline göre şeydi olacağı mühendisleri yorum yapıyorlar. Genelde paleontologlar ama ne oldu bu depremde 3 kırık aynı anda kırıldı demek ki.

0:49:41.740 --> 0:49:46.740
Ali Osman Öncel
Eee parça parça kırıldığı gibi tüm parçaların birleşerek.

0:49:47.730 --> 0:49:54.740
Ali Osman Öncel
Tek bir depremde kırılmasını ne yaptık? Bu depremde yaşadık. Bunu önceden öngörülüyor muydu? Öngörülüyordu.

0:49:55.900 --> 0:50:6.250
Ali Osman Öncel
Demek ki neyi ön göremiyorduk? Önceden tarihte geçmişte farklı depremlerle kırılmış, birbirinden bağımsız ve ayrı kırıkların.

0:50:7.10 --> 0:50:13.380
Ali Osman Öncel
ııı 1.000 anda üçünün kırılacağı ile ilgili bir bilgimiz yoktu bu deprem.

0:50:14.290 --> 0:50:17.10
Ali Osman Öncel
Bize bunu olabileceğini ne yaptı gösterdi?

0:50:17.300 --> 0:50:17.840
Hande Cagatay
Kaç am.

0:50:18.450 --> 0:50:19.380
Ali Osman Öncel
Evet buyur annem.

0:50:19.980 --> 0:50:25.970
Hande Cagatay
Gerinme transferin mi yoksa hani hepsi aynı anda mı kırılmış, onu bilebiliyor muyuz?

0:50:25.10 --> 0:50:41.110
Ali Osman Öncel
Aynı anda tabi aynı anda kırık erime transferinden bahsetmiyoruz. Zaten bu deprem aynı anda kırıldı. Gelme transferi tabii ki ayrı bir şey. Şimdi baktığımızda bu da gene aynı makaleden aldığım bir çalışma.

0:50:41.240 --> 0:50:55.180
Ali Osman Öncel
Özellikle o çalışmayı aldığım referansla buraya koyuyorum ki referans vermek çok önemli. Bana ait bir şey değil. Rezai kartal isimli bir meslektaşımızın yaptığı bir çalışma. Bakın orada bir mavi renk var. O mavi renk ne yazıyor?

0:50:56.130 --> 0:50:56.990
Hande Cagatay
Doğal.

0:50:55.890 --> 0:51:1.540
Ali Osman Öncel
Son 500 yılda bize iyi faydalanması gelişmemiş aktif fay öyle değil mi?

0:51:2.710 --> 0:51:6.970
Ali Osman Öncel
Şimdi yeşil ne yazıyor? Son 200 yılda yıkıcı depremlerde.

0:51:8.750 --> 0:51:10.770
Ali Osman Öncel
Gelişmiş yüzey faydalanması.

0:51:11.940 --> 0:51:29.870
Ali Osman Öncel
Pop mor renkte ne deniyor işte son 250 yılda şimdi gelişmiş paylar şimdi buraya baktığımız zaman maraş'ta ne var? Yeşil ve mavi var şimdi ne deniyor ya işte bak kardeşim. Mavi renkte göstermiş olduğumuz kırık.

0:51:30.500 --> 0:51:38.580
Ali Osman Öncel
Öyle sıradan bir kırık değil. Son 500 yılda deprem üretmemiş. O zaman deprem nerede olacak? Deprem burada olacak, öyle değil mi?

0:51:39.600 --> 0:51:45.450
Ali Osman Öncel
Zaten bunlar ne yapmış? Enerjisini boşaltmış. Bakın son 200 yılda yıkıcı depremlerle bunlar.

0:51:46.50 --> 0:51:47.710
Ali Osman Öncel
Enerjisini boşaltmış.

0:51:48.540 --> 0:51:49.70
Ali Osman Öncel
Öyle mi?

0:51:50.100 --> 0:51:51.660
Ali Osman Öncel
Bunlar boşaltmış.

0:51:52.540 --> 0:51:57.50
Ali Osman Öncel
Ama burada 500 yılda enerji birikmiş. Demek ki deprem burada olacak.

0:51:57.910 --> 0:51:59.920
Ali Osman Öncel
Ama deprem içinde de oldu, öyle değil mi?

0:52:1.240 --> 0:52:11.450
Ali Osman Öncel
Deprem üçünün harekete geçmesiyle ne oldu meydana geldi. Bir ikincisi de burada bir fay var değil mi? Sessiz bir fay var bak şurada.

0:52:13.80 --> 0:52:14.730
Ali Osman Öncel
Bununla ilgili hiçbir gözlem yok.

0:52:16.500 --> 0:52:18.30
Ali Osman Öncel
Hiçbir tarihsel veri yok.

0:52:18.730 --> 0:52:21.900
Ali Osman Öncel
Bu fayda meydana gelen depremin büyüklüğü neydi? Yeni nokta 5.

0:52:31.670 --> 0:52:32.790
Hande Cagatay
Aynen.

0:52:23.520 --> 0:52:35.990
Ali Osman Öncel
Şimdi bu depremlerin büyüklüğüne baktığımız zaman bu depremlerin büyüklükleri hiçbir zaman bu büyüklüğe ulaşmış. Bakın şu deprem bu Elbistan fayı ile ilgili bir deprem beklentisi yok.

0:52:36.640 --> 0:52:39.360
Ali Osman Öncel
Beklenti var tamam, bir deprem olacak.

0:52:40.110 --> 0:52:54.450
Ali Osman Öncel
Işte buradaki. Depremin büyüklüğü ise 7 nokta, 4 işte 1.513 te ne olduysa 1.110 dörtte ne olduysa o büyüklükte olacak. Bir tek deprem beklentisi var ama ne oldu bu tek deprem beklentisi?

0:52:55.280 --> 0:53:3.190
Ali Osman Öncel
Tabii ki doğru tek deprem beklentisi doğru ama daha geniş alanda daha büyük bir deprem olarak meydana çıktı.

0:53:4.50 --> 0:53:11.140
Ali Osman Öncel
Artı duble duble dediğimiz tekrarlı depremle özelliği çok sık kullanılmıyor.

0:53:11.820 --> 0:53:26.180
Ali Osman Öncel
Ve bu da hiç öngörülmeyen bir kırık olarak deprem beklentisi olan bir kırık olarak 9 saat sonra harekete geçti ve buradaki enerji ne yaptı? Bu bölgede büyük bir pik yaptı. Demek ki burada bizim yanlışımız ya da eksiğimiz nedir?

0:53:26.820 --> 0:53:29.80
Ali Osman Öncel
Dersek demek ki bu depremin.

0:53:29.960 --> 0:53:34.730
Ali Osman Öncel
Eee, bizler tek parça üzerinde bekledik ama.

0:53:35.570 --> 0:53:52.430
Ali Osman Öncel
Birden fazla kırık birlikte hareket ettiği için depremin yüzeyde meydana getireceği deformasyon bizim tahmin ettiğimiz deformasyon alanına çok daha büyük oldu. Çok daha geniş alana yayıldı ve 10 il ne oldu bu depremde?

0:53:53.380 --> 0:53:55.830
Ali Osman Öncel
Etkilendi bir ikincisi.

0:53:56.430 --> 0:53:58.310
Ali Osman Öncel
Burada hiç tahmin edilmeyen.

0:53:59.250 --> 0:54:7.300
Ali Osman Öncel
Daha önce deprem olmuştur, tarihte deprem meydana gelmiştir. Bilgisi olmayan bir fay da harekete geçti.

0:54:8.120 --> 0:54:38.570
Ali Osman Öncel
Ve bu da ne oldu? Deprem üstüne deprem bu bölgede meydana gelmesine neden oldu ve yıkımlar daha da arttı. Demek ki bizim bu deprem öncesi bilmediklerimiz bunlar demek ki depremlerin bir karakteristik deprem modeline göre her deprem bağımsız olmuyor. Bazen birbirleriyle bağlı olarak birbirleriyle bütünleşerek, birleşerek birleşik deprem meydana.

0:54:38.830 --> 0:54:52.400
Ali Osman Öncel
Getirebiliyor. Yani bağımsız ayrı çalıştığı dönemler de olabilir. Tabii ki doğruysa tarihte. Çünkü sismoloji yoktu. Bu depremlerin kaydedildiği ile ilgili elimizde.

0:54:53.30 --> 0:55:23.510
Ali Osman Öncel
Eee dijital veri yok. Bunların noktasal olarak tespit edilen yerleri hatalı olabilir. Çünkü bunların yerleriyle ilgili bir gözlem yok. O nedenle de büyük Türklerin hatalar var. Görüldüğü üzere demek ki bu deprem aslında bu deprem öncesi bilgiler burada. Tüm bilgilerimizin aslında yetersiz olduğunu ön göremediğimiz mi gösteriyor? Bu kadar büyüdü tabii ki beklemiyoruz ama hiç beklemediğimiz bir nokta var.

0:55:24.380 --> 0:55:37.710
Ali Osman Öncel
Elbistan fırını hiç beklemiyorduk. Bakın bu çalışmayı yapan afad'a çalışan bir meslektaşımız olarak ortaya çıkıyor. Şimdi bu depremle ilgili olarak burada toplanan iste.

0:55:38.170 --> 0:55:45.840
Ali Osman Öncel
Deprem bey'in analizi yapılıyor. Bu analizindeki yer de neyi gösteriyor?

0:55:46.600 --> 0:55:55.150
Ali Osman Öncel
Aslında o mavi yerler büyük depremlerin olacağı yerleri gösteriyor. Sarı yerlerde küçük depremlerin olacağı yerleri gösteriyor.

0:55:55.900 --> 0:55:58.260
Ali Osman Öncel
Şimdi baktığınızda bu haritaya aslında.

0:55:59.70 --> 0:56:3.730
Ali Osman Öncel
Aslında bu harita biraz doğru bilgi veriyor. Bak bu Elbistan fayında.

0:56:4.580 --> 0:56:10.340
Ali Osman Öncel
Aslında bir yük gelime değerinin büyük olduğunu gösteriyor. Aslında Arabistan fayında.

0:56:11.20 --> 0:56:14.170
Ali Osman Öncel
Büyük olduğunu gösteriyor. Aslında bu alanda baktığımızda.

0:56:15.160 --> 0:56:25.810
Ali Osman Öncel
Bu alanda büyük deprem beklentisi olduğunu gösteriyor. Bakın bu aslında biraz daha ya şu kısma baktığımızda bu tabii ki ortalama deprem büyüklüğünü gösteriyor.

0:56:27.220 --> 0:56:30.620
Ali Osman Öncel
Genelde bu tarafa doğru gittiğimiz zaman.

0:56:31.880 --> 0:56:39.900
Ali Osman Öncel
Mavi renge gittiğimiz zaman büyük depremin bekleneceği yer kırmızı yere gittiğimiz zaman da küçük depremlerin beklenmesi yerleri gösteriyor.

0:56:40.740 --> 0:56:44.920
Ali Osman Öncel
Ve aslında bu harita kısmen biraz.

0:56:45.990 --> 0:57:1.300
Ali Osman Öncel
ııı meydana gelen depremlerin alanını göstermiş gibi gözüküyor. Bakın burada maviler oldukça geniş bir alana yayılmış şuraya kadar ve bu da tabii ki burada kestiği için buradaki durumu bilemiyoruz, göremiyoruz kesmiş olduğu için göremiyoruz.

0:57:3.20 --> 0:57:15.730
Ali Osman Öncel
Evet bir sonraki slayta gittiğimiz zaman kullanmış olduğu veriler tabii ki analiz etmiş olduğu görüntü bu. Bu tabii ki gelime haritası, tektonik gelim haritası ne yapmış?

0:57:16.660 --> 0:57:18.220
Hande Cagatay
Hı.

0:57:16.530 --> 0:57:22.610
Ali Osman Öncel
Bu verilerden analiz etmiş ve bununla bu depremleri karşılaştırdığı zaman.

0:57:28.30 --> 0:57:28.380
Hande Cagatay
Hıhı.

0:57:23.470 --> 0:57:33.90
Ali Osman Öncel
ııı ne meydana geliyor, işte baktığımızda bu işte kullanılan verileri göstermiş. Tabii ki bunu yorumlamak.

0:57:32.390 --> 0:57:33.390
Hande Cagatay
Aynen.

0:57:33.850 --> 0:57:35.110
Ali Osman Öncel
Pek kolay değil.

0:57:37.120 --> 0:57:45.550
Ali Osman Öncel
Evet ııı Hande senin şeyini alalım. Bu depremlerle ilgili ne nerede yanlış yaptık? Nerede eksik yaptık?

0:57:46.320 --> 0:57:47.200
Ali Osman Öncel
Sen ne dersin?

0:57:48.310 --> 0:57:52.950
Hande Cagatay
Tam ben neden Elbistan fayında hiçbir şey beklenmediğini anlamadım.

0:57:53.620 --> 0:57:54.140
Ali Osman Öncel
Evet.

0:57:54.130 --> 0:58:1.240
Hande Cagatay
Yani çok mu, hiç mi olmadığı için mi yoksa pasif ve aktif arasındaki fark nedir?

0:58:20.190 --> 0:58:20.550
Hande Cagatay
Tamam.

0:58:1.870 --> 0:58:23.960
Ali Osman Öncel
Evet, gerçekten doğru yani onu keşke ben de soruyorum, niye anlamadık diye şimdi istiyorsan buradan şeye geçelim deprem meydana geldi. Kısımlara geçelim. Bu deprem verileri nerede takip ediliyor 10'a çıkart bakalım. Sen de sonra dersimizi burada bitirelim sonra devam edelim gelecek hafta. Şimdi buradan pencere açayım pencereden.

0:58:25.40 --> 0:58:28.890
Ali Osman Öncel
Nereye gelelim şuraya geleyim. Ben geldim pencere.

0:58:31.100 --> 0:58:31.460
Hande Cagatay
Evet.

0:58:32.490 --> 0:58:37.270
Ali Osman Öncel
Şimdi bu pencerede ne görüyoruz? Burası EMSC.

0:58:38.520 --> 0:58:41.760
Ali Osman Öncel
Doğu Akdeniz sismoloji merkezinin a.

0:58:45.970 --> 0:58:47.610
Hande Cagatay
Hm.

0:58:42.500 --> 0:58:56.100
Ali Osman Öncel
Mesela burada az önce bir Malatya depremi meydana gelmiş. Bak burada görebiliyoruz. Malatya depremini bu cep aplikasyon olarak bunu telefonda indirebiliyorsun. Cep aplikasyonu olarak indirmeni tavsiye ederim.

0:58:57.30 --> 0:59:17.0
Ali Osman Öncel
E ben genelde bu aplikasyonlar takip ediyorum. Mesela işte malatya'da bir deprem meydana gelmiş. Bu depremin şiddeti nedir? Hissedilen şiddeti bak 4 şiddetinde bu deprem bir etki bırakmış. Şimdi bu depremi ile ilgili detayları ne yapabiliyorsun? Dokunduğun zaman bu tür detayları veriyor.

0:59:18.330 --> 0:59:20.130
Ali Osman Öncel
Şimdi bu deprem oldukça sığ bir deprem.

0:59:21.670 --> 0:59:25.120
Ali Osman Öncel
5 km sığır deprem ilginç 5 km.

0:59:25.860 --> 0:59:44.130
Ali Osman Öncel
E büyüklüğü de 5 nokta 2. Yani deprem küçük ama deprem sığ hani dedik ya deprem büyük olur. Depremlerin uğur 50 km olur, 6 büyüklüğün, 6 nokta 2 büyüklüğünde olur. Benzer etkiyi verebilir. Depremin etkileme gücü ne yapıyor? Derinliğe göre de değişiyor. Şimdi baktığımızda burada haritaları da veriliyor.

0:59:45.820 --> 0:59:49.710
Ali Osman Öncel
Mesela bu depremin oda merkezinde çözümüne ne yapabiliyoruz, bakabiliyoruz.

0:59:50.500 --> 0:59:52.230
Ali Osman Öncel
Bak, burada Malatya depremi.

0:59:52.850 --> 1:0:3.400
Ali Osman Öncel
Demek ki bu deprem nasıl bir deprem? Görüldüğü üzere yanar gelimi bir deprem olduğunu buradan görebiliyoruz. Bu tabii ki kandili'nin vermiş olduğu bir verim.

1:0:4.230 --> 1:0:7.320
Ali Osman Öncel
Ama kandili bu depremin yerin 16 km vermiş.

1:0:8.710 --> 1:0:15.560
Ali Osman Öncel
Alman deprem servisi ise 5 nokta bir vermiş. Büyüklüğünü, derinliğini 17 km vermiş.

1:0:16.590 --> 1:0:23.560
Ali Osman Öncel
E burada okay ise 15 km vermiş, bunlar 15 16 vermiş ama bir önceki.

1:0:24.40 --> 1:0:32.130
Ali Osman Öncel
Açıklamada 5 km gördü. Bunlar o zaman düzeltilmiş bir yerlerde mi? Demek ki bunlar ne olmuş düzeltilmiş bak burada hala 5 km gözüküyor dimi?

1:0:33.550 --> 1:0:34.950
Ali Osman Öncel
Demek ki bu ilk.

1:0:36.200 --> 1:0:47.810
Ali Osman Öncel
Yapılan depremle ilgili çalışmada 5 km. Daha sonra demek ki depremin derinliği ne yapılmış? Düzeltilmiş demek ki. Depremin derinliği 15 ile 17 km arasında değişiyor.

1:0:48.580 --> 1:0:54.950
Ali Osman Öncel
Yatay gerilmeli bir deprem olarak meydana çıkıyor. Demek ki buradan ne yaptık? Bu depremle ilgili bilgiyi aldık.

1:0:55.770 --> 1:1:11.400
Ali Osman Öncel
Daha sonra bu interaktif haritaya geçtiğimiz zaman bu depremin etkileri nerede? Bunlar da depremden etkilenen vatandaşların vermiş olduğu bilgiler bu bize neyi gösteriyor? Bu depremin etki sınırlarını gösteriyor. Depremin etkilemiş olduğu sınırları.

1:1:12.140 --> 1:1:16.440
Ali Osman Öncel
Görmemize ne yapıyor yarıyor. Biraz daha yakından baktığımız zaman.

1:1:17.230 --> 1:1:21.460
Ali Osman Öncel
Görüldüğü üzere özellikle bunlar artçı şoklar değil.

1:1:22.440 --> 1:1:31.200
Ali Osman Öncel
Bunlar bu depremde etkilenen insanlar. Bakın karadeniz'de insanlar etkilenmiş. Depremle bu depremden karadeniz'de insanlar etkilenmiş.

1:1:32.310 --> 1:1:46.270
Ali Osman Öncel
Olarak ortaya çıkıyor. Kıbrıs'ta etkilenmiş olarak ortaya çıkıyor. Demek ki zaten insanlar depremden sonra tebrik etmek lazım. Telefonuna geçip ben bu depremden etkilendim diyebiliyorlar.

1:1:46.950 --> 1:1:56.190
Ali Osman Öncel
Eee demek ki MSC üzerinden yani bu cep aplikasyon üzerinden insanlar biz bu depremi hissettik diye mesaj veriyorlar.

1:2:0.480 --> 1:2:3.220
Hande Cagatay
Hı hı.

1:1:57.190 --> 1:2:5.510
Ali Osman Öncel
Evet, demek ki depremin etkisi bu. Baktığımızda biraz daha detay depremler de meydana gelmiş. Tabii ki yukarı doğru çıkabiliyor muyum 10'a çıkart bakıyorum.

1:2:6.940 --> 1:2:11.70
Ali Osman Öncel
Evet deprem meydana geldiği yer tam Malatya merkez değil.

1:2:11.910 --> 1:2:14.390
Ali Osman Öncel
Demek ki nerede meydana gelmiş?

1:2:15.160 --> 1:2:20.950
Ali Osman Öncel
Işte Battalgazi Yeşilyurt zaten Yeşilyurt deprem olarak kayda geçmişti. Demek ki yeşilyurtta.

1:2:21.900 --> 1:2:23.210
Ali Osman Öncel
Meydana gelen bir deprem.

1:2:24.910 --> 1:2:36.320
Ali Osman Öncel
Şimdi bu depremle ilgili olarak bu bilgiyi naptık. Buradan ulaşabildik. Tabii ki nüfus bilgisine baktığımız zaman bu depremin meydana gelmiş olduğu yer burası. Demek ki doğal olarak.

1:2:37.150 --> 1:2:40.250
Ali Osman Öncel
Deprem buraları etkilemeyecek değil mi? Burada nüfus yok.

1:2:42.90 --> 1:2:43.490
Ali Osman Öncel
Değil mi? Burası boş.

1:2:44.320 --> 1:2:54.650
Ali Osman Öncel
Bu nüfus dağılımını gösteriyor. Nereyi etkileyecek buraya ekleyeceğim. Malatya yüksek nüfusu bir yer a burada bir etkileme yok demek ki deprem.

1:2:54.750 --> 1:2:57.70
Ali Osman Öncel
Malatya'ya yakın olduğu için hani çok malatya'yı.

1:2:57.760 --> 1:3:5.480
Ali Osman Öncel
Etkilemiştir, etkilemiştir diyoruz. Daha sonra da tabii ki nüfus neredeyse insanlar nerede yoğun yaşıyorsa.

1:3:6.90 --> 1:3:7.500
Ali Osman Öncel
Orayı etkilemiştir.

1:3:8.110 --> 1:3:8.920
Ali Osman Öncel
Diyebiliyoruz.

1:3:9.750 --> 1:3:17.10
Ali Osman Öncel
Evet baktığımızda bu depremin gerçek anlamda hangi mesafeleri kadar etkilediğini buradan görebiliyoruz.

1:3:17.760 --> 1:3:22.130
Ali Osman Öncel
Burada nedir? Demek ki 500 kilometreye kadar bu deprem etkilemiş.

1:3:22.860 --> 1:3:43.940
Ali Osman Öncel
Demek ki depremin merkezi burada 0 km bu merkezi depremin şiddeti belli yerlerde sekize çıkmış. Yani bunlar hasar alan demek ki binalar var, belli yerlerde ülkeymiş demek ki ortalaması bu deprem 5 şiddetinde ama görüldüğü üzere aynı mesafede depremi farklı hisseden insanlar var.

1:3:44.850 --> 1:3:49.440
Ali Osman Öncel
Çünkü burası işte 10 km. Bunun nedeni yer ve yapının farklı olması.

1:3:50.400 --> 1:3:58.720
Ali Osman Öncel
Öyleyse bu şekilde depremin etkilerini şiddet olarak bu ortada kırmızı çizgide 10 ortalama büyüklüğünü bize ne yapıyor?

1:3:59.590 --> 1:4:31.550
Ali Osman Öncel
Veriyor. Evet. Depremin etkileri ile ilgili bilgiler bu şekilde ne yapılabiliyor? EMSC üzerinden indirilebiliyor. Senin yapman gereken bunu telefona indirmek internet üzerinden bu kanala girmek, sismoloji verileri, deprem verileri nasıl inceleniyor, nasıl izleniyor bu konuda bakın burada raporları var, şiddetle demiş, çok kötüydü. Malatya yeşilyurt'ta aydın o iş bunlar önemli katkılar sağlıyor. Vatandaşlar bir smog olarak depremi raporlar.

1:4:31.670 --> 1:4:42.450
Ali Osman Öncel
Ihbarlar bürosu bunlar bu depremden etkilenen insanları açıklamaları aklımız çıktı. Malatya'da evi boşaltıyor duk demek ki bu bilgiler aslında burada kalıyor.

1:4:44.60 --> 1:4:55.550
Ali Osman Öncel
Bizim yapmamız gereken insanların deprem sonrası etkiledikten sonra bu tür bilgileri buraya kayda geçirmeleri ki. Çünkü bunlar kayıttır. Yöneticilerin bu kayıtlara bakmasın.

1:4:56.190 --> 1:4:58.190
Ali Osman Öncel
Ve önlem alması gerekir.

1:4:58.890 --> 1:5:1.290
Ali Osman Öncel
Aksi takdirde depo.

1:5:1.400 --> 1:5:4.40
Ali Osman Öncel
Dindar felakete dönüşecektir.

1:5:4.690 --> 1:5:8.890
Ali Osman Öncel
Diye biliriz. Evet, bugünkü ders saatimiz de olduğu için.

1:5:9.580 --> 1:5:17.360
Ali Osman Öncel
Ben şimdi ne yapıyorum? Bir dakika ders şeyine dönmem lazım. Nasıl döneceğim 10'a çıkart bakıyorum de şuradan dönebiliyorum.

1:5:17.980 --> 1:5:22.340
Ali Osman Öncel
Evet Hande bugün dersimizi tamamladık, teşekkür ediyorum.

1:5:23.40 --> 1:5:51.800
Ali Osman Öncel
Gerçekten bu dersi almak da iyi yapmışsın. Hiç olmazsa ben de bu konuları anlatacak fırsat buldum. E dersimiz devam edecek. Normal saatimiz belli ama o saatin dışında öncesinde sorunda hani bir çakışma olursa bana ilettiğiniz zaman bizler ne yapabiliriz? Esnek ders uygulaması kapsamında saatlerimiz 10'a çıkart göre ayırt edebiliriz. Aksi durum olmadığı sürece dersimiz aynı saatte devam yapmaya devam edelim.

1:5:52.690 --> 1:5:55.970
Ali Osman Öncel
Evet ııı dersi kaydediyorum.